ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΕΣ ΚΙΝΟΥΜΕΝΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ

ΧΡΙΣΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΕΣ ΚΑΡΤΕΣ

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΓΙΑ ΕΚΤΥΠΩΣΗ

  

Το κορίτσι με τα σπίρτα

Ταινία μικρού μήκους της Disney, σε συνδυασμό με το τραγούδι των αδερφών Κατσιμίχα.

ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΤΡΙΒΙΖΑΣ " ΕΝΑ ΔΕΝΤΡΟ ΜΙΑ ΦΟΡΑ"

Ένα χριστουγεννιάτικο βράδυ, στο ζοφερό πεζοδρόµιο µιας πόλης, συναντιούνται ένα παραµεληµένο δέντρο και ένα φτωχό αγόρι. Το δέντρο βλέπει από τα παράθυρα των σπιτιών τα καταστόλιστα δέντρα και ζηλεύει. Ζητά από το αγόρι να το στολίσει. Εκείνο, όµως, ούτε στολίδια έχει, ούτε χρήµατα. Πώς είναι δυνατόν να στολίσει ένα µίζερο δέντρο στη µέση ενός παγωµένου πεζοδροµίου; Κι όµως... εκείνη η νύχτα είναι µια νύχτα ονείρων, µια νύχτα µαγική

                       ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΑΚΙ ΠΟΥ ΗΘΕΛΕ ΝΑ ΑΓΓΙΞΕΙ ΕΝΑ ΑΣΤΕΡΑΚΙ

Ο Τρωκτικούλης ο ποντικούλης ονειρεύεται να αγγίξει ένα αστεράκι,

 αλλά παρ’ όλες τις προσπάθειές του δεν τα καταφέρνει.

 Ώσπου ένα χριστουγεννιάτικο βράδυ, καθώς βγαίνει από 

την ποντικότρυπά του, βλέπει στη μέση του σαλονιού ένα στολισμένο

 έλατο και στην κορυφή του έλατου ένα ασημένιο αστεράκι. 

Μια τέτοια σπάνια ευκαιρία δεν πρέπει να τη χάσει…

Το πρώτο ελληνικό παραµύθι που έγινε τρισδιάστατο κινούμενο σχέδιο. 

ΚΑΛΑΝΤΑ ΑΠΟ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Κάλαντα Χριστουγέννων

Καλήν εσπέραν άρχοντες (Πανελλήνια)

Καλήν εσπέραν άρχοντες.

Κι αν εί- κι αν είναι ορισμός σας

Χριστού την θεία γέννηση

να πω- να πω στ΄ αρχοντικό σας,

Χριστός γεννάται σήμερον

εν Βη- εν Βηθλεέμ τη πόλη,

οι ουρανοί αγάλλονται,

χαίρε- χαίρετ΄ η φύσις όλη,

εν τω σπηλαίω τίκτεται ,

εν φα- εν φάτνη των αλόγων,

ο βασιλεύς των ουρανών

και ποι- και ποιητής των όλων.

Κάλαντα Χριστουγέννων (Μωραΐτικα)

Χριστούγεννα , Πρωτούγεννα , πρώτη γιορτή του χρόνου,

για βγάτε , δέτε , μάθετε , πως ο Χριστός γεννάται .

Γεννάται κι αναθρέφεται με μέλι και με γάλα ,

το μέλι τρων οι άρχοντες , το γάλα οι αφεντάδες 

και το μελισσοβότανο να νίβοντ' οι κυράδες!

Κυρά ψηλή ,κυρά λιγνή , κυρά γαϊτανοφρύδα ,

κυρά μου οτάν στολίζεσαι να πας στην εκκλησιά σου ,

βάνεις τον ήλιο πρόσωπο και το φεγγάρι αγκάλη 

και τον καθάριο αυγερινό τον βάζεις δακτυλίδι .

Εμείς εδώ δεν ήρθαμε να φάμε και να πιούμε,

παρά σας αγαπούσαμε κι ηρθαμε να σας δούμε !

Δώστε μας και τον κόκκορα , δώστε μας και την κότα !

Δώστε μας και πέντ' έξι αυγά , να πάμε σ΄ άλλη πόρτα!

Κερκυραϊκά κάλαντα Χριστουγέννων

Σήμερα οι μάγοι έρχονται στη χώρα του Ηρώδη

και ο Ηρώδης ταραχθείς έγινε θηριώδης.

Κράζει τους μάγους και ρωτά: «Μάγοι, πού θε να πάτε».

Εις Βηθλεέμ το σπήλαιο την πόλη την αγία

Που εκεί γεννάει το Χριστό η Δέσποινα Μαρία.

Χριστουγεννιάτικα κάλαντα Κυκλάδων

Για σένα, κόρη όμορφη, ήρθαμε να τα πούμε

και τα καλά Χριστούγεννα για να σου ευχηθούμε.

Σ’ αυτό το σπίτι που ‘ρθαμε καράβια ν’ ασημένια

του χρόνου σαν και σήμερα να ‘ναι μαλαματένια.

Αν έχεις κόρη όμορφη, βάλε την στο τσιμπίδι

και κρέμασέ την αψηλά, να μην την φαν οι ψύλλοι.

Φέρτε μας κρασί να πιούμε και του χρόνου να σας πούμε,

και του χρόνου να σας πούμε φέρτε μας κρασί να πιούμε.

Χριστουγεννιάτικα κάλαντα Κρήτης

Καλήν εσπέραν άρχοντες κι αν είναι ορισμός σας

Χριστού τη θεία γέννηση να πω στ’ αρχοντικό σας.

Χριστός γεννάται σήμερον εν Βηθλεέμ τη πόλη

οι ουρανοί αγάλλονται, χαίρετ’ η φύσις όλη.

Άψε, βαγίτσα, το κερί, άψε και το διπλέρι και κάτσε

και ντουχούντιζε ίντα θα μας εφέρει

γ-ή απάκι, γ-ή λουκάνικο, γ-ή χοιρινό κομμάτι

γ-ή από μαύρη όρνιθα κανένα αυγουλάκι

κι αν το ‘κανε κι η γαλανή, ας είναι ζευγαράκι.

Φέρε πανιέρι κάστανα, πανιέρι λεπτοκάρια

και φέρε και γλυκό κρασί να πιουν τα παλικάρια.

Κι αν είναι με το θέλημα άσπρη μου περιστέρα

ανοίξατε την πόρτα σας να πούμε καλησπέρα.

ΚΑΛΑΝΤΑ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ 

(Πανελλήνια)

Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά ψηλή μου δενδρολιβανιά. 

Κι αρχή-κι αρχή καλός μας χρόνος 

εκκλησιά-εκκλησιά με τ' άγιο θρόνος. 

Αρχή που βγήκε ο Χριστός άγιος και πνευματικός 

στη γη-στη γη να περπατήσει 

και να μας-και να μας καλοκαρδίσει. 

Άγιος Βασίλης έρχεται -άρχοντες το κατέχετε- 

από-από την Καισαρεία 

σύ 'σ' αρχό- συ 'σ' αρχόντισσα κυρία. 

Βαστά εικόνα και χαρτί ζαχαροκάρνο, ζυμωτή 

χαρτί και καλαμάρι 

δες και με-δες και με το παλικάρι. 

Το καλαμάρι έγραφε, τη μοίρα του την έλεγε 

και το χαρτί-και το χαρτί ομίλει 

Άγιε μου-άγιε μου καλέ Βασίλη. 

Κάλαντα Πρωτοχρονιάς της Μακεδονίας

Ήρθε πάλι νέο έτος εις την πρώτη του μηνός

ήρθα να σας χαιρετίσω δούλος σας ο ταπεινός.

Ο Βασίλειος ο Μέγας, ιεράρχης θαυμαστός

εις την οικογένειά σας να ‘ναι πάντα βοηθός.

Τα παιδιά εις το σχολείο να πηγαίνουνε συχνά

να μαθαίνουνε το βίο, της πατρίδας τα ιερά.

Και για τους ξενιτεμένους έχω να σας πω πολλά

σας αφήνω καληνύχτα και του χρόνου με υγειά.

Κερκυραϊκά κάλαντα Πρωτοχρονιάς

Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά πρώτη του Γεναρίου

αύριο ξημερώνεται τα’ Αγίου Βασιλείου.

Άγιος Βασίλης έρχεται από την Καισαρεία,

βαστά εικόνα και χαρτί, χαρτί και καλαμάρι.

Το καλαμάρι έγραφε και το χαρτί μιλούσε.

Βασίλη πόθεν έρχεσαι και πόθεν κατεβαίνεις;

Από τη μάνα μ’ έρχομαι και στο σχολειό πηγαίνω,

να μάθω τα’ άγια γράμματα και τα’ άγιο ευαγγέλιο.

Σ’ αυτήν την πόρτα που ‘ρθαμε πέτρα να μη ραγίσει

και ο νοικοκύρης του σπιτιού χρόνια πολλά να ζήσει.

Να ζήσει χρόνους εκατό και να τους απεράσει

και στων παιδιών του τις χαρές κουφέτα να μοιράσει.

Κυρά χρυσή, κυρά αργυρή, κυρά μαλαματένια,

που σε χτενίζουν άγγελοι με τα χρυσά τους χτένια,

άνοιξε το κουτάκι σου το μαργαριταρένιο

και δώσε με ένα τάλιρο, ας είναι κι ασημένιο.

Και τώρα καληνύχτα σας, καλό ξημέρωμά σας

κι ο Άγιος Βασίλειος να ‘ναι βοήθειά σας.

Κεφαλλονίτικα κάλαντα Πρωτοχρονιάς 

    

Καλήν εσπέραν άρχοντες καλήν να σας ειπούμε

ότι και αύριον εστί ανάγκη να χαρούμε

και να πανηγυρίσομεν Περιτομήν Κυρίου

και εορτήν του μάκαρος Μεγάλου Βασιλείου.

Άγιος Βασίλης έρχεται, Γενάρης ξημερώνει

ο μήνας που μας έρχεται το χρόνο φανερώνει.

Εκοίταξα τον ουρανό και είδα δυο στεφάνια

και με το καληνύχτισμα καλά σας Θεοφάνια.

Σ’ αυτό το σπίτι που ήρθαμε πέτρα να μη ραγίσει

και ο νοικοκύρης του σπιτιού χρόνια πολλά να ζήσει.

Δώστε κι εμάς τον κόπο μας ό,τι είναι ορισμός σας

και ο Άγιος Βασίλειος να είναι βοηθός σας.

 Ζακυνθινά κάλαντα Πρωτοχρονιάς

Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά κι αρχή καλός μας χρόνος

υγεία, αγάπη και χαρά να φέρει ο νέος χρόνος.

Να ζήσει ο κύρης ο καλός, να ζήσει κι η κυρά του

όλα του κόσμου τα αγαθά να έχει η φαμελιά του.

Να ζήσει τα’ αρχοντόπουλο που ‘χει καρδιά μεγάλη

σε μας και στην παρέα μας ένα φλουρί να βάλει.  

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ

Διακοσμητικό χριστουγεννιάτικο δεντράκι

Πολύ ωραία χριστουγεννιάτικη διακόσμηση και όμορφη κατασκευή για τα παιδιά είναι ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο, αλλά από χαρτόνι! Με το πατρόν μας, κόψτε και διακοσμήστε ένα μικρό έλατο και στολίστε το παντού!

Βαθμός δυσκολίας: εύκολο

Υλικά

• Χαρτόνι πράσινο

• Ψαλίδι

• Κόλλα

• Πατρόν - εκτυπώστε το εδώ σε .pdf

1. Στο πράσινο χαρτόνι σχεδιάστε με το πατρόν τα 4 τμήματα του δέντρου.

2. Κόψτε τα και στο σημείο όπου βλέπετε τη διακεκομμένη γραμμή στο πατρόν, τσακίστε το χαρτόνι σε ορθή γωνία.

 

3. Κολλήστε μεταξύ τους τα 4 τσακισμένα τμήματα του δέντρου και έχετε ένα όμορφο τρισδιάστατο δεντράκι.

 

4. Διακοσμήστε το χριστουγεννιάτικο δεντράκι σας! Εμείς κολλήσαμε αυτοκόλλητα  με  γυαλιστερά αστεράκια. Άλλες ιδέες για να το διακοσμήσετε είναι: μπαλίτσες από γκοφρέ χαρτί (μπορούν να το κάνουν και τα πολύ μικρά παιδιά), χρωματιστά πον-πον, μπαλίτσες από αλουμινόφυλλο, πούλιες ή στρασάκια, αυτοκόλλητα χριστουγεννιάτικα, ακόμη και γυαλιστερά κουμπιά! Μπορείτε να το προσαρμόσετε στην ηλικία των παιδιών ή στα χρώματα της διακόσμησης του σπιτιού. Αφήστε τη φαντασία σας ελεύθερη και στολίστε το όπως εσείς θέλετε!

 

Κάρτα τρισδιάστατη για ευχές

Με μια εύκολη κατασκευή, φτιάξτε τρισδιάστατες ευχετήριες κάρτες για να στείλετε τις χριστουγεννιάτικες ευχές στους αγαπημένους σας!

Βαθμός δυσκολίας: μέτριος

Υλικά

• Χαρτί λευκό Α4

• Χρωματιστό χαρτόνι

• Πατρόν - εκτυπώστε το εδώ

• Μαρκαδόροι

• Χρυσόσκονη

• Κόλλα

• Ψαλίδι

1. Πάρτε ένα χαρτί Α4 και διπλώστε το στα δύο. από την πλευρά που το τσακίσατε, σχεδιάστε γραμμές, όπως στη φωτογραφία και κόψτε, σαν χαρακιές. Μετά, διπλώστε τα τμήματα αυτά προς τα μέσα. Εκεί θα κολληθούν μετά τα σχεδιάκια σας.

2. Τυπώστε το πατρόν και κόψτε από λευκό χαρτόνι τα τρία σχέδια μας: το δέντρο, τον χιονάνθρωπο και το δώρο. Χρησιμοποιήστε χρυσόσκονη και ζωγραφίστε τα με μαρκαδόρους. Αν θέλετε, όμως, μπορείτε να φτιάξετε δικά σας σχέδια.

3. Κολλήστε το διπλωμένο χαρτί Α4 σε ένα λίγο μεγαλύτερο χαρτόνι με το χρώμα που θέλετε, π.χ. μπλε, όπως εδώ. Στη συνέχεια, βάλτε κόλλα και κολλήστε στα τμήματα που έχετε ετοιμάσει τα σχέδια σας.

4. Γράψτε τις ευχές σας και διακοσμήστε περισσότερο την κάρτα, όπως σας αρέσει, τόσο στην εσωτερική, όσο και στην εξωτερική πλευρά.

5. Η κάρτα σας είναι έτοιμη και ο παραλήπτης της, όταν την ανοίξει, θα δει τις ευχές σας και τις τρισδιάστατες φιγούρες που ετοιμάσατε!

 Δαχτυλίδια πετσέτας με γκι για το γιορτινό τραπέζι

Το γιορτινό τραπέζι σας τα Χριστούγεννα μπορεί να έχει μια χαρούμενη νότα, φτιαγμένη με τα χεράκια σας! Δείτε πώς να φτιάξετε αυτά τα δαχτυλίδια πετσέτας με γκι για να κλέψετε τις εντυπώσεις των καλεσμένων σας!

Βαθμός δυσκολίας: εύκολο

Υλικά

• Χαρτόνι οντουλέ κόκκινο

• Τσόχα πράσινη

• Κόκκινες χάντρες (π.χ. ξύλινες)

• Ψαλίδι

• Κόλλα

1. Κόψτε μία λωρίδα από το κόκκινο οντουλέ χαρτί, με διαστάσεις περίπου 15 x 5. Φροντίστε η μεγάλη πλευρά να είναι κάθετη στις ραβδώσεις του χαρτιού, για να τυλιχτεί το δαχτυλίδι σας όμορφα. Σχεδιάστε και κόψτε φύλλα γκι από την πράσινη τσόχα.

2. Κολλήστε δύο φύλλα στο κέντρο της κόκκινης λωρίδας και στη συνέχεια δύο 
κόκκινες χάντρες.

3. Τυλίξτε και κολλήστε ή συρράψτε το δαχτυλίδι σας και είναι έτοιμο για να βάλετε μια υφασμάτινη ή χάρτινη πετσέτα!

Χριστουγεννιάτικα στολίδια για το δέντρο

Φτιάξτε σε αυτή τη χριστουγεννιάτικη κατασκευή αστραφτερά στολίδια για το δέντρο! Τα παιδιά θα είναι σίγουρα περήφανα που στο χριστουγεννιάτικο δέντρο θα είναι και ένα στολιδάκι από τα χεράκια τους!

Βαθμός δυσκολίας: εύκολο

Υλικά

• Χαρτόνι οντουλέ με μεταλλική λάμψη

• Ψαλίδι

• Συρραπτικό ή κόλλα

• Κορδέλλα

• Πατρόν (εκτυπώστε το εδώ σε .pdf)

1. Χρησιμοποιήστε το πατρόν για να σχεδιάσετε και να κόψετε τα στολίδια.

 

2. Συρράψτε ένα κομμάτι κορδέλλα για κρεμαστράκι. Εάν θέλετε, φτιάξτε άλλη μία όψη και κολλήστε τη, για να έχει δύο όψεις το στολιδάκι σας.

3. Χρησιμοποιήστε το πατρόν και φτιάξτε όλα τα στολίδια.

 

Χριστουγεννιάτικα αγγελάκια

Τα αγγελάκια πάντα έχουν θέση στη χριστουγεννιάτικη διακόσμηση, είτε στο τραπέζι, είτε στο χριστουγεννιάτικο δέντρο! Φτιάξτε εύκολα χρυσά και ασημένια αγγελάκια για να τα κρεμάσετε ή να τα στολίσετε, χρησιμοποιώντας το πατρόν που σας δίνουμε!

Βαθμός δυσκολίας: εύκολο

Υλικά

• Χρυσό και ασημί χαρτόνι μεταλλιζέ

• Κόλλα

• Ψαλίδι

• Πατρόν για το αγγελάκι - εκτυπώστε το εδώ

1. Χρησιμοποιήστε το πατρόν για να κόψετε το αγγελάκι και τα φτερά του.

2. Τυλίξτε το σώμα του αγγέλου και κολλήστε το. Εναλλακτικά, μπορείτε να το συρράψετε.

3. Κολλήστε ή συρράψτε στο πίσω μέρος τα φτερά του αγγέλου.

4. Τα αγγελάκια σας είναι έτοιμα! Μπορείτε να τα στολίσετε στο τραπέζι ή να κάνετε μια μικρή τρυπούλα στο επάνω μέρος και να τα κρεμάσετε!

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΕΘΙΜΑ

Το Χριστόψωμο στην Κρήτη

Το ζύμωμα του Χριστόψωμου στη Κρήτη είναι έργο Θείο και έθιμο καθαρά Χριστιανικό. Για το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι το Χριστόψωμο είναι ευλογημένο ψωμί αφού θα στηρίξει τη ζωή του νοικοκύρη και της οικογένειας του.

Χρησιμοποιούν καλό αλεύρι και ακριβά υλικά όπως ροδόνερο, μέλι, σουσάμι, κανέλα και γαρύφαλλα. Μαζεύονται οι γυναίκες του σπιτιού και όσο να γίνει το προζύμι, τραγουδούν, «ο Χριστός γεννιέται, το φως ανεβαίνει, το προζύμι για να γένει». Πλάθουν το ζυμάρι, παίρνουν τη μισή ζύμη και φτιάχνουν μια κουλούρα. Με την υπόλοιπη φτιάχνουν σταυρό με λουρίδες από τη ζύμη και στο κέντρο βάζουν ένα άσπαστο καρύδι που συμβολίζει τη γονιμότητα. Στην υπόλοιπη επιφάνεια σχεδιάζουν σχήματα με το πιρούνι για να βγάλουν το «κακό μάτι» και να «καρφώσουν» την κακογλωσσιά. Ο νοικοκύρης του σπιτιού παίρνει το Χριστόψωμο, το σταυρώνει, το κόβει και το μοιράζει σε όλους όσους παρευρίσκονται στο τραπέζι, σαν συμβολισμό της Θείας Κοινωνίας, που ο Χριστός έδωσε τον Άρτο της ζωής σε όλη την ανθρώπινη οικογένεια του.

Το «τάισμα» της βρύσης στην Κεντρική Ελλάδα 

Τα μεσάνυχτα της παραμονής των Χριστουγέννων γίνεται το λεγόμενο «τάισμα της βρύσης», σε χωριά της Κεντρικής Ελλάδας. Οι κοπέλες τα χαράματα πηγαίνουν στην πιο κοντινή βρύση για να κλέψουν το «άκραντο νερό», δηλαδή αμίλητο γιατί δεν βγάζουν λέξη σε όλη τη διαδρομή. Όταν πάρουν το νερό, αλείφουν τη βρύση με βούτυρο και μέλι με την ευχή, όπως τρέχει το νερό να τρέχει και η προκοπή στο σπίτι, και όπως γλυκό είναι το μέλι, έτσι γλυκιά να είναι και η ζωή τους. Για να έχουν καλή σοδειά, όταν φθάνουν εκεί, την ταΐζουν με διάφορα προϊόντα όπως βούτυρο, ψωμί, τυρί ,όσπρια ή κλαδί ελιάς. Έλεγαν μάλιστα ότι όποια κοπέλα πήγαινε πρώτη στη βρύση θα ήταν η πιο τυχερή όλο το χρόνο. Έπειτα έριχναν στη στάμνα που θα έφερναν το νερό, ένα βατόφυλλο και τρία χαλίκια, κλέβουν το νερό από τη βρύση και γυρίζουν στο σπίτι τους πάλι αμίλητες μέχρι να πιούνε όλοι από το «άκραντο νερό». Με το ίδιο νερό ραντίζουν και τις τέσσερις γωνίες του σπιτιού και σκορπίζουν και τα τρία χαλίκια στο σπίτι. Στη λαϊκή μας παράδοση ο βάτος φέρνει αισιοδοξία και καλά μαντάτα και διώχνει τα ξόρκια.

«Πάντρεμα της φωτιάς» 

Στα χωριά της Έδεσσας την παραμονή των Χριστουγέννων «παντρεύουν τη φωτιά», δηλαδή παίρνουν ένα ξύλο με θηλυκό όνομα, δηλαδή κερασιάς και ένα με αρσενικό όνομα, συνήθως από αγκαθωτά δέντρα, δηλαδή από βάτο. Βάζουν τα ξύλα στο τζάκι να καούν και ανάλογα με τον κρότο ή τη φλόγα τους μπορούν να προβλέψουν τα μελλούμενα είτε για τον καιρό είτε για τη σοδειά τους. Η λαϊκή μας παράδοση θέλει τα αγκαθωτά δέντρα να απομακρύνουν τα δαιμονικά όντα, όπως τους καλικάντζαρους.

Στη Θεσσαλία, όταν τα κορίτσια επιστρέφουν από την εκκλησία, ανήμερα Χριστούγεννα, βάζουν δίπλα στο τζάκι κλαδιά κέδρου που τα ξεδιαλέγουν να είναι λυγερά, ενώ τα αγόρια βάζουν από αγριοκερασιά. Τα λυγερά αυτά κλαδιά αντιπροσωπεύουν τις επιθυμίες τους για μια όμορφη ζωή. Όποιο κλωνάρι καεί πρώτο αυτό είναι καλό σημάδι γιατί αυτός ο νέος ή η νέα θα παντρευτεί πρώτα.

Τα Χριστόξυλα 

Σε πολλά χωριά της Μακεδονίας από τις παραμονές των Χριστουγέννων ο νοικοκύρης του σπιτιού ψάχνει στα χωράφια και βρίσκει ένα μεγάλο χοντρό και γερό ξύλο από πεύκο ή ελιά και το πάει σπίτι του. Η νοικοκυρά φροντίζει να έχει καθαρίσει το σπίτι αλλά με ιδιαίτερη προσοχή το τζάκι, ώστε να μη μείνει ούτε ίχνος από την παλιά στάχτη. Καθαρίζουν ακόμα και την καπνοδόχο, για να μην βρίσκουν πατήματα να κατέβουν οι καλικάντζαροι, τα κακά δαιμόνια όπως λένε στα Χριστουγεννιάτικα παραμύθια, και μαγαρίσουν το σπίτι. Βάζει λοιπόν το Χριστόξυλο στο τζάκι την παραμονή και το ανάβει αφήνοντας το να σιγοκαίει όλο το δωδεκαήμερο από τα Χριστούγεννα μέχρι τα Φώτα. Στη λαϊκή παράδοση πίστευαν ότι η στάχτη αυτή προφύλασσε το σπίτι και τα χωράφια από κάθε κακό και καθώς καίγεται, ζεσταίνεται ο Χριστός στη φάτνη.

Στη Σκιάθο, οι πιο παλιοί λένε ότι από την 1η Δεκεμβρίου οι καλικάντζαροι ετοιμάζουν το καράβι τους για να έρθουν στο νησί. Την παραμονή των Χριστουγέννων το ρίχνουν στο γιαλό και φθάνουν ανήμερα. Από τότε μέχρι τα Φώτα κανείς δεν τολμάει να βγει νύχτα από το σπίτι του γιατί θα τον βουβάνουν. Την παραμονή των Φώτων, όμως, οι καλικάντζαροι τα μαζεύουν γρήγορα και φεύγουν τρέχοντας μην τους προφτάσει ο παπάς με τον αγιασμό και τους ζεματίσει.

Οι Μωμόγεροι του νομού Δράμας

Η λαϊκή φαντασία οργιάζει με τις σκανταλιές των καλικάντζαρων που βρίσκουν την ευκαιρία να αλωνίσουν στον επάνω κόσμο, τότε που τα νερά είναι «αβάφτιστα». Η όψη τους τρομακτική και οι σκανταλιές τους απερίγραπτες, αλλά και ο τρόμος τους άλλος τόσος για τη φωτιά. Στα χωριά Πλατανιά και Σιταγροί της Δράμας συναντάμε το έθιμο των Μωμόγερων που προέρχεται από τους Πόντιους πρόσφυγες. Η ονομασία τους προέρχεται από το μίμος ή το μώμος και το γέρος και συνδέεται με τις μιμητικές τους κινήσεις. Φοράνε τομάρια λύκων ή τράγων ή είναι ντυμένοι με στολές ανθρώπων οπλισμένων με σπαθιά και έχουν την μορφή γέρων. Οι Μωμόγεροι προσδοκώντας τύχη για τη νέα χρονιά, γυρίζουν σε παρέες όλο το δωδεκαήμερο, ψάλλοντας τα κάλαντα ή άλλους ευχετικούς στίχους. Όταν οι παρέες συναντηθούν, κάνουν ψευτοπόλεμο μεταξύ τους ώσπου η μία ομάδα να νικήσει και η άλλη να δηλώσει υποταγή. Το ίδιο έθιμο με παραλλαγές γίνεται στην Κοζάνη και τη Καστοριά με την ονομασία Ραγκουτσάρι

 Πελοπόννησος :Το σπάσιμο του ροδιού

Στην Πελοπόννησο, έχουν το σπάσιμο του ροδιού. Το πρωί της Πρωτοχρονιάς ο νοικοκύρης του σπιτιού πηγαίνει στην εκκλησία κρατώντας το ρόδι του για να το «λειτουργήσει». Μετά πηγαίνοντας στο σπίτι του, χτυπάει την πόρτα της εισόδου και ανοίγοντας του σπάει με δύναμη το ρόδι για να σκορπιστούν οι ρώγες του παντού στο σπίτι. Παράλληλα με το σπάσιμο του ροδιού, δίνουν και την ευχή: «με υγεία, ευτυχία και χαρά το νέο έτος και όσες ρώγες έχει το ρόδι, τόσες λίρες να έχει η τσέπη μας όλη την χρονιά».

Στα Επτάνησα, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς γίνεται το έθιμο της «κολόνιας». Οι άνθρωποι κατεβαίνουν στους δρόμους κρατώντας μπουκάλια με κολόνια και «ραίνουν» ο ένας τον άλλο. Με τον τρόπο αυτό, γιορτάζουν τον ερχομό του νέου έτους, και τραγουδούν: « Ήρθαμε με ρόδα και ανθούς να σας ειπούμε Χρόνους Πολλούς».

Θεσσαλία : Η γουρουνοχαρά

Στην Θεσσαλία, το σημαντικότερο χριστουγεννιάτικο έθιμο που έχουν είναι το σφάξιμο του γουρουνιού, η λεγόμενη «γουρουνοχαρά». Η διαδικασία για την προετοιμασία και το σφάξιμο του γουρουνιού γίνεται με ιδιαίτερη φροντίδα. Για τα μεγαλόσωμα ζώα απαιτούνται 4-5 άνδρες, όχι παιδιά ηλικίας 20-25 ετών. Μετά το γδάρσιμο, αρχίζει το κόψιμο του λίπους και στην συνέχεια το κόψιμο του κρέατος σε μικρά κομμάτια. Το λίπος (παστό), λιώνεται και αποθηκεύεται σε μεγάλα δοχεία λαδιού για να χρησιμοποιηθεί αφού παγώσει από τις νοικοκυρές στα φαγητά τους κατά την διάρκεια της χρονιάς. Στις περισσότερες περιοχές της Θεσσαλίας, τα γουρούνια σφάζονται την ημέρα του Αγίου Στεφάνου στις 27 Δεκεμβρίου, γι’ αυτό και η γιορτή αυτή ονομάζεται «Γρουνοστέφανος».

             ΤΑ ΗΘΗ ΚΑΙ ΤΑ ΕΘΙΜΑ ΤΩΝ ΘΕΟΦΑΝΙΩΝ

Τα Θεοφάνια ή Φώτα ή Επιφάνεια γιορτάζουμε την βάπτιση του  Ιησού Χριστού από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο ή Βαπτιστή. Στην Ελλάδα ο αγιασμός γίνεται για πρώτη φορά την παραμονή των Θεοφανίων και λέγεται «Μικρός Αγιασμός» ή «Πρωτάγιαση» ή «Φώτιση». Με την Πρωτάγιαση, ο ιερέας γυρίζει όλα τα σπίτια και με το Σταυρό και ένα κλωνί βασιλικό «αγιάζει» ή «φωτίζει» (ραντίζει) τους χώρους των σπιτιών για να φύγει μακριά κάθε κακό. Παλαιότερα, οι λαϊκές δοξασίες συνέδεαν τον φωτισμό των σπιτιών με την εξαφάνιση των καλικάντζαρων, τους οποίους φαντάζονταν να φεύγουν περίτρομοι με την έλευση του ιερέα...

 Ο μεγάλος αγιασμός γίνεται ανήμερα τα Θεοφάνια στις 6 Ιανουαρίου. Μια μεγάλη πομπή σχηματίζεται και παίρνει το δρόμο που οδηγεί στη θάλασσα ή σε κάποιο ποτάμι, μπορεί και σε μια δεξαμενή. Μπροστά τα εξαπτέρυγα, πίσω οι παπάδες με τα καλά τους άμφια, ύστερα οι αρχές του τόπου και παραπίσω το πλήθος. Στις πόλεις η πομπή γίνεται πιο πλούσια με τη μουσική και τη στρατιωτική παράταξη.

Όταν γίνει ο αγιασμός, ρίχνει ο παπάς το Σταυρό στο νερό, πραγματοποιώντας έτσι τον Αγιασμό των Υδάτων.

Το πιάσιμο του Σταυρού γίνεται από κολυμβητές, τους λεγόμενους Βουτηχτάδες, κατά την τελετή της Κατάδυσης του Τιμίου Σταυρού. Νεαρά κυρίως άτομα βουτούν στα παγωμένα νερά για να πιάσουν τον Σταυρό και να λάβουν την ευλογία του ιερωμένου, αλλά και να δεχθούν τις τιμές και τις ευχές των συντοπιτών τους. Οι καμπάνες ηχούν χαρμόσυνα, το ίδιο και οι σειρήνες των πλοίων. Όλοι οι πιστοί πίνουν με ευλάβεια από τον αγιασμό, συμβολικά με τρεις γουλιές, και ραντίζουν μ’ αυτόν τα σπίτια, τα δέντρα, τα χωράφια και τα ζώα τους.

                                 Ρουγκατσάρια

Στη Θεσσαλία ανήμερα των Θεοφανίων αναβιώνουν τα ρουγκάτσια (ρουγκατσάρια). Αυτά αποτελούνταν από ομάδες (10 - 15 μεταμφιεσμένων ατόμων) οι οποίες περιφέρονταν από σπίτι σε σπίτι παίρνοντας την ανάλογη αμοιβή. Μερικά από τα απαραίτητα μέλη του κάθε ομίλου ήταν ο γαμπρός, η νύφη (νέος μεταμφιεσμένος), ο παπάς, ο παππούς, ο γιατρός και οι "αρκουδιάρηδες". Εντυπωσιακός είναι ο αριθμός των τραγουδιών με τα οποία οι ρουγκατσάρηδες συνόδευαν το πέρασμά τους.

                               Ραγκουτσάρια

Στην Καστοριά αναβιώνουν τα Ραγκουτσάρια. Οι κάτοικοι μεταμφιέζονται και φορούν απαραιτήτως μάσκες που έχουν συμβολικό χαρακτήρα, αφού η όψη τους είναι τρομακτική και αποσκοπούν στο να ξορκίσουν το κακό από την πόλη. Οι μασκαράδες έχουν τη συνήθεια να ζητιανεύουν από τον κόσμο την ανταμοιβή τους, επειδή διώχνουν τα κακά πνεύματα. Το ίδιο έθιμο αναβιώνει και σε χωριά της Δράμας με το όνομα ροκατζάρια.

Οι κάτοικοι φορούν τρομακτικές μάσκες και κάνοντας εκκωφαντικούς θορύβους με τα κουδούνια που φέρουν περιφέρονται στους δρόμους.

                                     Μπαμπούγερα

Τα Μπαμπούγερα είναι μία από τις πιο ενδιαφέρουσες εθιμικές παραδόσεις στην Καλή Βρύση της Δράμας. Το εθιμικό πλαισίωμα της θρησκευτικής γιορτής αρχίζει το πρωί της παραμονής. Οι γυναίκες παίρνουν στάχτη και τη σκορπίζουν με το δεξί χέρι γύρω από το σπίτι προφέροντας ξορκιστικές λέξεις για να φύγουν τα καλακάντζουρα και να μην έχει φίδια το καλοκαίρι. Μετά το τέλος της τελετής του αγιασμού των υδάτων τα μπαμπούγερα συγκεντρώνονται έξω από την εκκλησία.

Η αμφίεσή τους είναι ζωόμορφη και παλιότερα κρατούσαν στα χέρια ένα μικρό σακούλι με στάχτη με το οποίο, μέχρι πριν από λίγα χρόνια, χτυπούσαν όσους συναντούσαν για να φοβερίζουν τα καλακάντζουρα. Σήμερα, για αποφυγή τυχόν παρεξηγήσεων από τους αμύητους στο τοπικό έθιμο επισκέπτες, επειδή η στάχτη λέρωνε τα ρούχα, το σακίδιο είναι κενό. Ομάδες-ομάδες τα μπαμπούγερα ή χωριστά γυρίζουν τους δρόμους του χωριού κυνηγώντας όσους συναντούν και ζητώντας συμβολικά κάποιο φιλοδώρημα.

                                  Μωμόγεροι

Οι Μωμόγεροι είναι ένα Ποντιακό έθιμο που γινόταν στον Πόντο τα αρχαία χρόνια μέχρι και τις ημέρες μας. Το έθιμο είναι σατιρικό και συνηθίζεται κατά τη διάρκεια της περιόδου των Χριστουγέννων (15 Δεκεμβρίου) μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου, άλλα μερικές φορές μέχρι τον μήνα του Φεβρουαρίου. Λόγω της γεωγραφικής απομόνωσης των Ποντίων, το έθιμο ήταν μια μορφή αναγνώρισης της Ελληνικής προέλευσής τους, και επίσης ένας τρόπος να ξεχαστεί από την Τουρκική δουλεία, και τις βίαιες εξισλαμίσεις.

Το έθιμο Μωμόγεροι είναι ζωντανό ακόμα και σήμερα ιδιαίτερα σε διάφορα μέρη της Ελλάδας όπου οι πολύ Πόντιοι κατοικούν. Στην εβδομάδα πριν από το νέο έτος, τα άτομα θα ντυθούν με διάφορα κοστούμια, όπου κάθε κοστούμι συμβολίζει ένα μέρος του πολιτισμού και της λαογραφίας των Ποντίων. Η αρκούδα συμβολίζει τη δύναμη, η ηλικιωμένη γυναίκα ένα σύμβολο του παρελθόντος, η νύφη για το μέλλον, το άλογο για την ανάπτυξη, ο γιατρός για την υγεία, ο στρατιώτης για την υπεράσπιση, την αίγα (κατσίκα) για τα τρόφιμα και ο Άγιος Βασίλης συμβολίζει το νέο έτος που θα φτάσει σε μερικές μέρες. Σήμερα το έθιμο είναι περισσότερο ψυχαγωγικό, ενώ στο παρελθόν ήταν μαγικό.

                                      Φωταράδες

Στο Παλαιόκαστρο της Χαλκιδικής τηρείται το έθιμο των φωταράδων. Ο «βασιλιάς» φορώντας το ταλαγάνι και φορτωμένος με κουδούνια ανοίγει το χορό ενώ ακολουθούν οι φωταράδες κρατώντας ξύλινα σπαθιά για να ξυλοφορτώσουν εκείνους που θα επιδιώξουν να πάρουν το λουκάνικο που στήνεται στη μέση του χωριού.

                                        Φούταροι

Στον Άγιο Πρόδρομο της Χαλκιδικής πρωταγωνιστές των Θεοφανίων είναι οι φούταροι. Την παραμονή των Φώτων νεαροί άντρες λένε τα κάλαντα μαζεύοντας κρέας, λουκάνικα και χρήματα και την ημέρα του Αϊ Γιαννιού χορεύουν στην πλατεία του χωριού. Όταν κάνουν διάλειμμα τρέχουν να πάρουν από ένα ρόπαλο και όταν ξαναμπαίνουν στο χορό πετούν τα ρόπαλα ψηλά σφυρίζοντας με όλη τους τη δύναμη για να σηματοδοτήσουν το τέλος του Δωδεκαημέρου.

                               Η στολισμένη καμήλα

Η καμήλα που στολίζεται μετά τον αγιασμό των υδάτων είναι ένα έθιμο της Γαλάτιστας Χαλκιδικής. Συνήθως έξι άντρες μπαίνουν κάτω από το ομοίωμα μιας καμήλας βαδίζοντας ρυθμικά ή χορεύοντας, κουνώντας κουδούνια και τραγουδώντας. Πρόκειται για την αναπαράσταση ενός πραγματικού γεγονότος, την απαγωγής μιας όμορφης κοπέλας από το γιο του Τούρκου επιτρόπου που συνέβη στα τέλη του 19ου αιώνα.

Ο αγαπημένος της για να την ξαναπάρει πίσω έστησε γλέντι και για να μπει στο τούρκικο σπίτι έφτιαξε ένα ομοίωμα καμήλας κάτω από το οποίο κρύφτηκαν οι φίλοι του. Αφού έκρυψαν την κοπέλα κάτω από την καμήλα την έβγαλαν έξω και την επομένη τη στεφάνωσαν με τον αγαπημένο της, πριν προλάβουν να την ξαναπάρουν οι Τούρκοι.

                                      Αράπηδες

Στη Νικήσιανη Καβάλας αναβιώνει το έθιμο των Αράπηδων. Αναπαριστά τη μάχη της ζωής και του θανάτου. Παλικάρια και παιδιά ντυμένα με προβιές και ζωσμένα με βαριά κουδούνια, βγαίνουν από τα σοκάκια του χωριού και με τον εκκωφαντικό θόρυβο ξορκίζουν το κακό και φέρνουν το αισιόδοξο μήνυμα της ζωής. Το έθιμο των Αράπηδων αναβιώνει και σε αρκετά χωριά της Δράμας.

                                   Τζαμαλάρια

Στην Άρνισσα Πέλλας θα αναβιώσουν τα Τζαμαλάρια. Επίκεντρο του εθίμου είναι ο γάμος. Πρωταγωνιστικό ρόλο έχει ένα ζιζάνιο, το "μπουμπάρι", που μπαίνει ανάμεσα στους νεόνυμφους και τους παρενοχλεί, τους προτείνει άλλο ταίρι. Το έθιμο περιλαμβάνει ατελείωτο γλέντι στους δρόμους του χωριού.

                                     Γιάλα-γιάλα

Η εορτή των Θεοφανίων γιορτάζεται με λαμπρότητα απ' όλους τους ορθοδόξους, στην Αργολίδα όμως τοπικές παραδόσεις κι έθιμα δίνουν ξεχωριστή λαμπρότητα στην γιορτή και προσελκύουν πολλούς επισκέπτες κάθε χρόνο.

Στην περιοχή της Ερμιόνης έχουμε το έθιμο του "γιάλα-γιάλα", όπου την παραμονή των Φώτων οι νέοι, κυρίως αυτοί που θα καταταγούν στο στρατό, στολίζουν τις βάρκες στο λιμάνι με κλαδιά από φοίνικες. Τη νύχτα φορώντας παραδοσιακές στολές τραγουδούν και περνούν σπίτι - σπίτι δεχόμενοι κεράσματα, φτάνοντας το πρωί στο λιμάνι όπου ανεβαίνουν στις στολισμένες βάρκες και τις κουνούν με δύναμη συνεχίζοντας το τραγούδι ''γιάλα-γιάλα'' μέχρι να γίνει ο καθαγιασμός των υδάτων, με την κατάδυση του Σταυρού και την εικόνα της Θεοτόκου στην θάλασσα που θα βουτήξουν για να τα πιάσουν.
ΠΗΓΗ :

http://www.newsbomb.gr/ellada/news/story/389302/theofaneia-ithi-kai-ethima-olis-tis-elladas