Translate

Τρίτη 24 Φεβρουαρίου 2015

ΑΠΟΚΡΙΕΣ








Η ελληνική αποκριά έχει τις ρίζες της στην αρχαία Ελλάδα. Συνδέεται µε την λατρεία του ∆ιονύσου, θεού του κρασιού και των εορτασµών. Η αγγλική λέξη «carnival» προέρχεται από το λατινικό «carnem levare» ή «carnis levamen», που σηµαίνει «διακοπή της βρώσης κρέατος». Στα ελληνικά χρησιμοποιείται η λέξη «αποκριά» και σηµαίνει ακριβώς το ίδιο.  Αυτή η δηµοφιλής παράδοση προέρχεται από τις παγανιστικές τελετουργίες των αρχαίων Ελλήνων και τις γιορτές προς τιµή του ∆ιονύσου, θεού του κρασιού και του γλεντιού.
 Αυτή η παράδοση τελικά εξαπλώθηκε και σε άλλα µέρη του κόσµου µέσω της Ρωµαϊκής Αυτοκρατορίας και την ανακάλυψη του Νέου Κόσµου. Όµως, οι παγανιστικές πρακτικές ήταν τόσο βαθιά ριζωµένες που δεν καταργήθηκαν τελείως . Αργότερα, όταν εµφανίστηκε ο χριστιανισµός, αν και οι άνθρωποι σταµάτησαν να λατρεύουν τους θεούς του Ολύµπου, οι συνήθειες των Ελλήνων να µεταµφιέζονται και να γιορτάζουν στους δρόµους παρέµειναν.
Μια φορά τον χρόνο, τα καρναβάλια συµβαίνουν σε πολλές πόλεις και χωριά της χώρας µας. Στην πραγµατικότητα, η αποκριά διαρκεί τρεις εβδοµάδες, και ξεκινάει 60 µέρες πριν το Πάσχα. Ονοµάζεται Τριώδιο. Η λέξη προέρχεται από το «τρεις ωδές» που σηµαίνει οι τρεις ύµνοι που συνηθίζουµε να λέµε στην εκκλησία. Ξεκινά την πρώτη Κυριακή, που αναφέρεται στο Ευαγγέλιο του «Τελώνη και Φαρισαίου». Την δεύτερη Κυριακή , στο Ευαγγέλιο του «Ασώτου Υιού». Η τρίτη είναι της «Απόκρεω « και η τελευταία Κυριακή της αποκριάς, κατά την οποία οι εορτασµοί και οι εκδηλώσεις φτάνουν στο απόγειο τους, είναι η «Τυρινή» (τυροφάγου). Το τέλος της αποκριάς είναι την αυγή της επόµενης µέρας: η πρώτη µέρα της Σαρακοστής, που ονοµάζεται Καθαρά ∆ευτέρα. Κατά την διάρκεια αυτών των ηµερών, γιορτές και εκδηλώσεις οργανώνονται παντού και οι άνθρωποι διασκεδάζουν πολύ, και κυρίως τα παιδιά. Οι ενήλικες και τα παιδιά µεταµφιέζονται µε αστεία κουστούµια, χορεύουν, τραγουδούν και παρακολουθούν παρελάσεις καρνάβαλων καθώς και άλλες δραστηριότητες, που οργανώνονται από τους δήµους όλων σχεδόν των πόλεων της Ελλάδας. Κατά την διάρκεια όλων αυτών έχουµε κάποια πολύ ιδιαίτερα έθιµα:

Τσικνοπέμπτη


Η Τσικνοπέµπτη είναι µια ετήσια τελετή, της οποίας η αρχή χάνεται µέσα στους αιώνες. Είναι η µέρα που τρώγεται κρέας. Η λέξη Τσικνοπέµπτη προέρχεται από τις λέξεις «τσίκνα» (η µυρωδιά του καµένου ψηµένου κρέατος) και «Πέµπτη», και γιορτάζεται την Πέµπτη που είναι 11 µέρες πριν την Καθαρά ∆ευτέρα. Είναι µια µέρα χαράς αλλά και προετοιµασίας για τους Ελληνορθόδοξους χριστιανούς, καθώς η 40-ήµερη περίοδος της Σαρακοστής πριν το Πάσχα πλησιάζει. Σε κάποια µέρη στην Ελλάδα, ιδιαίτερα στην Πελοπόννησο, την εβδοµάδα της Τσικνοπέµπτης, οι άνθρωποι σφάζουν τα γουρούνια τους και ετοιµάζουν νόστιµους µεζέδες: «πηχτή», «οµάτια», «τσιγαρίδες», λουκάνικα, κτλ.

Γαϊτανάκι


Το παλιό έθιµο µε το γαϊτανάκι γίνεται στην κεντρική πλατεία πολλών πόλεων. Είναι ένας χορός όπου οι χορευτές, που ντύνονται µε παραδοσιακές στολές, χορεύουν σε κύκλο κρατώντας πολύχρωµες κορδέλες που στερεώνονται  στην κορυφή ενός µακριού κονταριού το οποίο βρίσκεται στην µέση του κύκλου. Καθώς χορεύουν, οι κορδέλες τυλίγονται γύρω από το κοντάρι και µετά ξετυλίγονται.


Βλάχικος Γάμος



Είναι η αναπαράσταση του Γάµου της Βλάχας. Βλάχα είναι η γυναίκα που ζει στο χωριό και η κύρια ασχολία της είναι να είναι βοσκοπούλα. Στις µέρες µας, δύο άντρες υποκρίνονται το ευτυχές ζευγάρι. Η διαδικασία του γάµου ξεκινάει µε το ζευγάρι, συνοδευόµενο από «συγγενείς», να πηγαίνει στην κεντρική πλατεία της πόλης. Όλοι οι άνθρωποι συµµετέχουν και ντύνονται µε παραδοσιακές στολές. Μετά την άφιξη του ζευγαριού, συνοδευόµενο από παραδοσιακή µουσική που παίζεται από παραδοσιακά όργανα, η τελετή του γάµου γίνεται µε έναν «ιερέα» και έναν «κουµπάρο «. Η γιορτή συνεχίζεται µε ζωντανή παραδοσιακή µουσική, τραγούδι, τοπικά εδέσµατα και κρασί.

Μπούλες και Γιαννίσαροι


Κάθε πόλη της Ελλάδας έχει τα δικά της ιδιαίτερα έθιµα. Τις περισσότερες φορές είναι το ίδιο σενάριο και αλλάζει µόνο το όνοµα. Για παράδειγµα, µεταµφιεσµένοι άνθρωποι, έτσι ώστε να µην αναγνωρίζονται, γυρίζουν την πόλη πειράζοντας και προκαλώντας τους πάντες. Αυτή η παράδοση συµβαίνει στην Πάτρα µε τις «Μπούλες»: που είναι µεταµφιεσµένοι άνθρωποι που αντί για µάσκα µουτζουρώνουν τα πρόσωπά τους µε στάχτη. Ένα άλλο παράδειγµα µας έρχεται από την Νάουσα. Τις µέρες της αποκριάς, οι άνθρωποι των επαρχιακών πόλεων ξαναζούν το έθιµο που λέγεται «ΜΠΟΥΛΑΣ» και αυτό του «ΓΙΑΝΝΙΣΑΡΗ» - ΓΕΝΙΤΣΑΡΟΣ.  Υπάρχει µια παρέλαση µε παραδοσιακές και σατυρικές στολές. Η ιστορία της χορευτικής οµάδας πηγαίνει πίσω στο 1705. Αυτήν την χρονιά οι άνθρωποι της Νάουσας τιµούσαν την µνήµη των νεαρών συµπολιτών τους, οι οποίοι έπεσαν στον αγώνα κατά των Τούρκων. Εµφανίζονται στα καρναβάλια ντυµένοι µε τις φορεσιές των µαχητών της ελευθερίας, µε κέρινες µάσκες και θώρακες φτιαγµένους από χιλιάδες ασηµένια νοµίσµατα.  Τα κουστούµια, η µουσική και οι χοροί είναι όλα αυθεντικά και έχουν παραδοθεί από γενιά σε γενιά χωρίς µοντέρνες επιρροές. Οι χορευτικοί θίασοι, συνοδευόµενοι από την µπάντα της πόλης, χορεύουν στους δρόµους και σε πολλές ταβέρνες, όπου και τους κερνάνε τοπικό κρασί, µήλα και άλλα εδέσµατα. Αυτές οι εκδηλώσεις ξεκινούν το πρωί και συνεχίζονται µέχρι αργά το βράδυ.


Γενίτσαροι και Μπούλες Αλώνια  (  Βίντεο )



Καθαρά Δευτέρα




Τελικά, το «Τριώδιο» τελειώνει. Είναι η πρώτη µέρα της Σαρακοστής, είναι Καθαρά ∆ευτέρα. Οι άνθρωποι µαζεύονται για τους τελευταίους εορτασµούς. Ζωντανή παραδοσιακή µουσική, τραγούδι, χορός, θαλασσινά, ούζο, κρασί, και όλοι είναι καλεσµένοι στην γιορτή. Το παραδοσιακό ψωµί «λαγάνα» είναι διαθέσιµο αυτήν την µέρα στους φούρνους. ∆εν επιτρέπεται να φαγωθεί κρέας ή ελαιόλαδο, αλλά αυτό δεν εµποδίζει κανέναν από το να διασκεδάσει. Οι άνθρωποι συνήθως πάνε στην εξοχή αυτήν την µέρα. Και το πιο φαντασµαγορικό έθιµο είναι το πέταγµα των χαρταετών. Ο ουρανός γεµίζει από πολύχρωµους χαρταετούς, που πετάνε σαν πουλιά και καλωσορίζουν την άνοιξη… Στην Αθήνα, µαζεύονται στις κορυφές των λόφων της πόλης (Φιλοπάππου, Στρέφη, Λυκαβηττός) όπου και πετούν τους χαρταετούς και υπάρχει ζωντανή µουσική, παραδοσιακή και µοντέρνα, µε δηµοφιλής τραγουδιστές, και όλοι χορεύουν!

                                                                              


ΑΠΟΚΡΙΑΤΙΚΕΣ ΜΑΣΚΕΣ 






























Δεν υπάρχουν σχόλια: